Voorzieningen en re-integratiediensten

We vinden het belangrijk dat mensen met een beperking met werk aan de samenleving kunnen deelnemen en aan het werk kunnen blijven. We ondersteunen hen met voorzieningen en re‑integratiedienstverlening.

Inzet van voorzieningen

We verstrekken hulpmiddelen die ervoor zorgen dat mensen met een beperking hun werk goed kunnen (blijven) doen, onderwijs kunnen volgen of goed kunnen functioneren in hun dagelijks leven. UWV verstrekt de voorzieningen voor werk en onderwijs. Het kan gaan om meeneembare voorzieningen (zoals een brailleleesregel of een aangepast bureau), vervoersvoorzieningen (zoals de aanpassing van een auto) en intermediaire voorzieningen (zoals een gebarentolk of een voorleeshulp). Verder verstrekken we tolkvoorzieningen voor werk, onderwijs en het dagelijks leven. Hiermee is UWV het centrale loket voor mensen met een auditieve beperking en organisaties die tolkuren aanvragen.

De meeste van deze werkvoorzieningen verstrekken we aan een individuele werknemer, maar we verstrekken ook voorzieningen aan werkgevers. Daarmee kunnen ze arbeidsplekken geschikt maken voor mensen met een beperking of voor adequate begeleiding zorgen. Voorzieningen kunnen ook voorkomen dat mensen een beroep moeten doen op een uitkering: 31% van de mensen die we in de eerste acht maanden van 2022 een voorziening toekenden had geen uitkering van UWV. In totaal zijn in de eerste acht maanden van 2022 39.002 voorzieningen toegekend aan 22.626 mensen. 93,5% van de aanvragen voor voorzieningen is tijdig – binnen acht weken – afgehandeld. Dat is boven de met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) afgesproken norm van 90%.

In de eerste acht maanden van 2022 hebben we vrijwel evenveel werkvoorzieningen ingezet voor mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering als in de eerste acht maanden van 2021. De meeste (17.616) hebben we ingezet voor Wajongers. We kenden in deze periode 69% meer vervoersvoorzieningen toe dan een jaar geleden. Dit komt doordat we dit jaar eerder zijn begonnen met het continueren van voorzieningen. In het begin van het jaar was er een piek in vooral het aantal toekenningen voor de taxi- en rolstoeltaxivergoedingen voor zowel woon‑werk- als leefvervoer. Dat we 13% minder vaak loondispensatie toekenden dan in de eerste acht maanden van 2021, komt doordat we steeds vaker loondispensatie toekennen voor een langere periode (maximaal 5 jaar). De uitgaven voor de werkvoorzieningen bedroegen € 48,4 miljoen en blijven daarmee binnen het tijdsevenredige budget van € 55,6 miljoen. De belangrijkste verschillen in de kosten vergeleken met vorig jaar doen zich voor bij de externe jobcoach en vervoersvoorzieningen. De kosten van jobcoaching waren in de eerste acht maanden van 2022 € 1,2 miljoen (5%) hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat hangt samen met de indexering van de normbedragen. De kosten van vervoersvoorzieningen zijn 12% hoger dan vorig jaar. Dit wordt veroorzaakt doordat de kosten voor taxi- en rolstoeltaxivergoedingen voor woon‑werkvervoer zijn toegenomen met circa 50%. Dat komt vermoedelijk doordat de beperkende coronamaatregelen die vorig jaar golden inmiddels zijn opgeheven.

De experimentele subsidie generieke werkgeversvoorzieningen is vanaf 1 juli 2022 op nihil gesteld. Er werd slechts beperkt gebruik van gemaakt en de regeling was te complex om uit te voeren. Hiermee is de mogelijkheid voor UWV om nieuwe aanvragen in behandeling te nemen en nieuwe subsidies te verstrekken geëindigd. In 2022 hebben we 22 aanvragen ontvangen. Hiervan zijn er 5 afgewezen; de overige 17 zijn nog in behandeling. Werkgevers die een subsidie toegekend hebben gekregen, monitoren we nog gedurende drie jaar. In opdracht van het ministerie van SZW voert een extern onderzoeksbureau een evaluatieonderzoek uit. Een eerste tussenresultaat wordt begin 2023 verwacht.

Tabel Aantal ingezette werkvoorzieningen naar soort

• *Inclusief voorzieningen voor zelfstandigen en werkzoekenden.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) verstrekt UWV ook voorzieningen die ervoor zorgen dat mensen met een beperking onderwijs kunnen volgen. In de eerste acht maanden van 2022 hebben we bijna 19% meer onderwijsvoorzieningen toegekend dan in de eerste acht maanden van 2021. Dit komt enerzijds doordat we dit jaar eerder zijn gestart met het continueren van vervoersvoorzieningen (zie ook hierboven) en anderzijds doordat er vanwege een herstelactie meer geld is uitgegeven aan meeneembare voorzieningen (de onderhoudskosten voor meubilair zijn later dan bedoeld vergoed).

Tabel Aantal ingezette onderwijsvoorzieningen

De uitgaven voor de onderwijsvoorzieningen bedroegen € 15,3 miljoen, 13% meer dan het tijdsevenredige budget van € 13,5 miljoen. Net als bij de werkvoorzieningen is er een sterke stijging van de taxi- en rolstoeltaxivergoedingen, deze zijn vergeleken met vorig jaar bijna verdubbeld.

Tabel Uitgaven voor onderwijsvoorzieningen

Tolkvoorzieningen kunnen worden ingezet als werkvoorziening en als onderwijsvoorziening. UWV verzorgt ook de tolkvoorzieningen voor in het dagelijks leven. In de eerste acht maanden van 2022 kenden we 10.830 nieuwe tolkvoorzieningen voor in het dagelijks leven toe. Dit is aanzienlijk meer dan in de eerste acht maanden van 2021 (2.903). Ook dit komt doordat we dit jaar eerder zijn begonnen met het continueren van voorzieningen dan in 2021. Voor de tolkvoorziening was in de eerste acht maanden van 2022 een budget van € 7,0 miljoen beschikbaar. In deze periode hebben we € 8,7 miljoen uitgegeven (124% van het beschikbare budget). Dit is in lijn met het aantal tolkuren dat is toegenomen doordat de coronabeperkende maatregelen zijn afgeschaft.

Tabel Uitgaven voor tolkvoorzieningen leefdomein

Ingekochte re‑integratiediensten

UWV koopt voor mensen met een Ziektewet- of arbeidsongeschiktheidsuitkering re‑integratiedienstverlening in bij re‑integratiebedrijven. Naast deze re‑integratiediensten en scholingen kopen we sinds 1 januari 2022 ook trajecten in op grond van de methodiek Individuele plaatsing en steun (IPS). Deze trajecten zijn bedoeld voor uitkeringsgerechtigden met ernstige psychische aandoeningen (IPS_EPA). Voor 2022 heeft UWV van de ministeries van SZW en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) € 2,6 miljoen ontvangen om ook IPS‑trajecten in te kopen voor mensen met veelvoorkomende psychische stoornissen (common mental disorder (IPS_CMD). Alle IPS‑trajecten worden uitgevoerd door geestelijke gezondheidszorg (ggz)‑instellingen.

In de eerste acht maanden van 2022 zijn totaal 301 IPS‑trajecten ingekocht: 205 IPS_EPA‑trajecten en 96 IPS_CMD‑trajecten. Dat zijn er 136 minder dan in de eerste acht maanden van 2021. Dit komt vooral doordat de doorlooptijd van aanvragen veel langer is geworden omdat er geen sprake meer is van subsidieverlening. Sinds dit jaar moet UWV toestemming geven aan de ggz‑instelling voordat tot inzet/inkoop van een IPS‑traject kan worden overgegaan. De ggz‑instelling moet een re‑integratieplan opstellen en soms is een driegesprek nodig tussen ggz, cliënt en UWV.

Voor 2022 is voor re‑integratiediensten een jaarbudget van € 100,0 miljoen beschikbaar, inclusief budget voor de inzet van IPS_EPA en IPS_CMD. De totale uitgaven in de eerste acht maanden van 2022 bedragen € 62,0 miljoen en zijn daarmee € 4,7 miljoen lager dan het tijdsevenredige budget van € 66,7 miljoen. We hebben in de eerste acht maanden van 2022 4% minder re‑integratiediensten ingekocht voor mensen met een Ziektewet- of arbeidsongeschiktheidsuitkering dan in de eerste acht maanden van 2021. Er zijn vooral veel minder (-22%) re‑integratiediensten ingekocht voor de groep WW (WIA <35%), die bestaat uit mensen met een WW‑uitkering die eerder minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn bevonden. De daling houdt verband met de huidige gunstige arbeidsmarktsituatie voor werkzoekenden.

Tabel Ingekochte re-integratiediensten en IPS_EPA- en IPS_CMD-trajecten*

• *Naast de in de tabel genoemde 19.412 re-integratiediensten en IPS_EPA‑trajecten die we vanuit het budget van € 100,0 miljoen hebben ingekocht, hebben we 791 Ziektewet‑arbo‑interventies ingekocht.

In de eerste acht maanden van 2022 zijn in totaal 20.201 trajecten en diensten afgerond. Niet alle trajecten of diensten hebben plaatsing in een dienstverband als direct einddoel. Er zijn ook trajecten en diensten die bedoeld zijn om mensen dichter bij de arbeidsmarkt te brengen.

Tabel Resultaten ingekochte re-integratiedienstverlening

Dat er de eerste acht maanden van dit jaar veel meer trajecten zijn afgerond dan in dezelfde periode vorig jaar komt doordat de maximale duur van Werkfit‑maken‑trajecten (zonder verlenging) sinds 2022 is beperkt tot 16 maanden.