De meeste mensen willen zich aan de regels houden. We handelen daarom vanuit vertrouwen. We leggen mensen die van ons een uitkering ontvangen uit wat ze van ons mogen verwachten en ook wat wij van hen verwachten. Onze handhavingsactiviteiten kunnen we daardoor richten op situaties waarin er gegronde redenen zijn om mogelijk misbruik of oneigenlijk gebruik te vermoeden. Daarbij maken we gebruik van een risicogerichte aanpak. De afgelopen jaren hebben we integrale maatregelen opgesteld om de geïdentificeerde misbruikrisico’s in de WW, de Ziektewet, de WIA, de WAO en de Toeslagenwet te kunnen beheersen. Eind 2021 is de set van maatregelen voor beheersing van risico’s in de WW vastgesteld. Het is de bedoeling dat deze maatregelen in de loop van 2023 worden geïmplementeerd. We verwachten de besluitvorming over de set maatregelen voor beheersing van de risico’s in de Ziektewet, de WIA en de WAO begin 2023 te kunnen afronden, waarna we kunnen overgaan tot implementatie van de maatregelen voor deze wetten. Eind 2022/begin 2023 verwachten we over te kunnen gaan tot besluitvorming over de beheersmaatregelen voor de Toeslagenwet. Het opstellen van beheersmaatregelen voor de Wajong en de Wet arbeid en zorg (Wazo) volgt daarna.
Gebruik van risicoscans
Risicoscans vormen een steeds belangrijker onderdeel van onze toezichts- en handhavingsstrategie. We zijn ons ervan bewust dat het werken met risicoscans maatschappelijk gezien vragen kan oproepen. We zijn er tegelijkertijd van overtuigd dat risicoscans een goed en effectief middel zijn, mits ingezet met voldoende waarborgen om bijvoorbeeld vooringenomenheid of discriminatie te voorkomen. Daar toetsen we actief op en we communiceren intern en extern proactief over de inzet van risicoscans. Risicoscans leiden overigens nooit tot een automatisch besluit. Onze medewerkers zullen de signalen altijd verder onderzoeken voordat zij een beslissing nemen. We verwachten dat de implementatie van de door ons ontwikkelde risicoscans voor Verblijf buitenland, Verwijtbare werkloosheid en Sollicitaties een belangrijke bijdrage zal leveren aan het verminderen van de risico’s op oneigenlijk gebruik of misbruik op die gebieden. Alle drie deze risicoscans zijn goedgekeurd voor gebruik. Dat betekent ook dat ze voldoen aan wet- en regelgeving en aan ons model risicomanagement (MRM), dat verantwoord gebruik en transparantie gedurende de gehele levenscyclus van risicoscans waarborgt. Na een intensieve periode van ontwikkelen, valideren en testen is in juli 2022 een robuust risicoscanplatform (RSP) live gegaan. Inmiddels zijn twee van de drie risicoscans op het platform in productie genomen.
Risicogericht prioriteren van meldingen
Om risicogericht te kunnen handhaven, ontwikkelen we een dataproduct waarmee we signalen over misbruik en oneigenlijk gebruik kunnen inlezen, verrijken en prioriteren voordat medewerkers met die signalen aan de slag gaan. De ontwerpfase van dit dataproduct, Risicogericht prioriteren van meldingen genaamd, is in augustus afgerond. In september wordt gestart met de bouw van een eerste versie die in staat is om de externe meldingen te verwerken en de huidige beslisboom zal vervangen. Deze eerste versie zal eind december gereed zijn.
Onderzoek naar fraude met Ziektewet-uitkeringen
Naar aanleiding van interne signalen van verzekeringsartsen hebben we onderzoek ingesteld naar mogelijke georganiseerde fraude met Ziektewet‑uitkeringen die worden geëxporteerd naar Slowakije. Het gaat om uitzendkrachten die zich na enkele dagen al ziek melden met opvallend vaak dezelfde, waarschijnlijk gefingeerde, oorzaak (een ongeval) en de Ziektewet‑uitkering die ze vervolgens ontvangen exporteren naar een woonadres in het buitenland. Half september ging het om 94 uitkeringen, hiermee was een bedrag gemoeid van ruim € 200.000. We hebben met de desbetreffende cliënten meteen contact gezocht om aanvullende informatie op te vragen en ze uit te nodigen voor controle door een arts. Inmiddels zijn 69 uitkeringen stopgezet of tegengehouden. Van de resterende 25 lopende uitkeringen wordt nog onderzocht of ze stopgezet kunnen worden. Ondertussen doen we verder onderzoek naar de toedracht en of er sprake is van strafbare feiten en/of georganiseerd misbruik. Dit kan uiteindelijk ook leiden tot een strafrechtelijk onderzoek door het Openbaar Ministerie.