Inkomenszekerheid bieden

UWV verzorgt de uitvoering van de werknemersverzekeringen. Voor een aantal belangrijke wetten hebben we met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) afspraken over de termijn waarbinnen we de (eerste) betaling moeten doen.

Uitkeringsvolumes

In de eerste vier maanden van 2022 kenden we 328.000 nieuwe uitkeringen toe, 1% meer dan in de eerste vier maanden van 2021.

Tabel Nieuwe uitkeringen

• *Gecorrigeerde cijfers in verband met verbeterde rekenmethode.

We beëindigden bijna 360.000 uitkeringen, evenveel als in de eerste vier maanden van 2021.

Tabel Beëindigde uitkeringen

• *Gecorrigeerde cijfers in verband met verbeterde rekenmethode.
• **Gecorrigeerd cijfer, afwijzingen worden niet meer meegeteld.

Eind april 2022 ontvingen bijna 1,2 miljoen mensen gedurende kortere of langere tijd een uitkering van ons. We keerden in de eerste vier maanden van 2022 een bedrag van in totaal € 6,8 miljard uit.

Tabel Lopende uitkeringen

• *Gecorrigeerde cijfers in verband met verbeterde rekenmethode.

WW

We handelden in de eerste vier maanden van 2022 35% minder WW‑aanvragen af dan in de eerste vier maanden van 2021 (105.700 tegenover 162.200). Daarvan wezen we er 25% (26.000) af tegenover 24% (38.400) in de eerste vier maanden van 2021. 2.600 mensen kregen (tijdelijk) geen WW‑uitkering omdat ze een maatregel kregen opgelegd, vrijwel altijd omdat ze verwijtbaar werkloos waren. Doordat het aantal toekenningen fors lager was dan in de eerste vier maanden van 2021 en ook lager dan het aantal beëindigde uitkeringen, is het aantal lopende WW‑uitkeringen eind april 2022 9% lager dan eind 2021. De krappe arbeidsmarkt heeft ongetwijfeld aan deze ontwikkelingen bijgedragen.

Ziektewet

Er waren in de eerste vier maanden van 2022 gemiddeld ongeveer evenveel lopende Ziektewet‑uitkeringen als in de eerste vier maanden van 2021. Er waren enerzijds meer werknemers met een no-riskpolis, zieke uitzendkrachten en zieke zwangere vrouwen. Anderzijds daalde het aantal zieke eindedienstverbanders en het aantal zieke werklozen. Het aantal toekenningen was aanzienlijk hoger dan in de eerste vier maanden van 2021. Vooral het aantal toekenningen aan zieke uitzendkrachten en aan werknemers met een no‑ riskpolis steeg.

WIA en WAO

We handelden 22.000 WIA-aanvragen af, 3% minder dan in de eerste vier maanden van 2021 (22.700). Van de aanvragen hebben we er 7.300 (33%) afgewezen; in de eerste vier maanden van 2021 waren het er 7.400 (33%). Meestal ging het om mensen die minder dan 35% arbeidsongeschikt werden bevonden of wel geschikt bleken voor het eigen werk. Het aantal nieuwe uitkeringen was 5% hoger dan in de eerste vier maanden van 2021. Deze toename wordt onder andere veroorzaakt doordat er meer voorschotten voor WGA‑uitkeringen zijn toegekend, omdat de sociaal‑medische beoordeling niet binnen de geldende termijn kon worden afgerond – zie verder hieronder onder het kopje Tijdigheid. Deze voorschotten worden meegeteld als nieuwe uitkeringen. Bij de definitieve beoordeling wordt gemiddeld circa 25% van de aanvragen alsnog afgewezen, de WGA‑uitkering telt dan weer mee als beëindigd. Er spelen ook andere coronagerelateerde oorzaken, zie ook hieronder onder het kopje Tijdigheid. Het aantal lopende WIA‑uitkeringen steeg in de eerste vier maanden van 2022 verder met 12.300 (3%) ten opzichte van eind december 2021. Andersom neemt het aantal lopende uitkeringen voor de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO), de voorloper van de WIA, af, zij het in mindere mate. Eind april 2022 was het aantal WAO‑uitkeringen 2.200 (1%) lager dan eind 2021.

Wajong

De Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong_2015, ingegaan op 1 januari 2015) is alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben. We handelden 3.000 aanvragen af voor een Wajong_2015‑uitkering, iets minder dan in de eerste vier maanden van 2021 (3.100). Hiervan werden er bijna 1.600 (52%) afgewezen, omdat de aanvrager niet duurzaam volledig arbeidsongeschikt werd bevonden (in de eerste vier maanden van 2021: ruim 1.600, 53%). Het totale aantal Wajong‑uitkeringen is in de eerste vier maanden van 2022 iets hoger dan eind 2021.

Tijdigheid

Een van onze kerntaken is dat we de juiste uitkering op tijd betalen. Over de tijdigheid van de eerste betaling maken we ieder jaar afspraken met het ministerie van SZW.

Tabel Tijdige eerste betaling

WIA‑claimbeoordelingen moeten binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag zijn afgerond. De tijdigheid van de claimbeoordelingen staat door verschillende oorzaken onder druk (zie ook deel 1 van dit viermaandenverslag, paragraaf Sociaal‑medische dienstverlening):

• Algemeen kan worden gesteld dat de vraag naar de sociaal‑medische dienstverlening te omvangrijk is voor de capaciteit die UWV daarvoor beschikbaar heeft. Dit leidt ertoe dat we niet alle cliënten op tijd van de benodigde dienstverlening en beoordeling kunnen voorzien.

• In 2019 is de pensioenleeftijd verhoogd naar 66 jaar en 4 maanden, waardoor er meer 60‑plussers aan het werk zijn, de groep met de grootste kans op arbeidsongeschiktheid. Sinds 2021 zien we dit terug in een toenemend aantal aanvragen voor een WIA‑claimbeoordeling. De WIA kan immers pas na twee jaar ziekte worden aangevraagd.

• Daarnaast zien we de invloed van corona. Meer mensen zijn langdurig ziek en vragen een WIA‑uitkering aan omdat diagnosetrajecten, behandelingen en operaties door de coronamaatregelen zijn uitgesteld. Er zijn ook meer mensen langdurig ziek omdat ze naast of volgend op een eerdere aandoening ook (ernstige) coronaklachten kregen. En sinds maart 2021 vragen ook mensen een WIA‑claimbeoordeling aan vanwege langdurige covid (long covid).

• De coronamaatregelen en de uitgestelde medische zorg vormen een belemmerende factor voor de re‑integratie van zieke werknemers tijdens de eerste twee jaren van hun ziekte. In sommige sectoren konden werkgevers door de lockdown weinig re‑integratiemogelijkheden inzetten. Daar heeft UWV bij de beoordeling van re‑integratieverslagen rekening mee gehouden: ook als er te weinig re‑integratie‑inspanningen waren geleverd, is er dan geen loondoorbetalingsverplichting opgelegd. Hierdoor worden claimbeoordelingen eerder aangevraagd (in normale omstandigheden zou de aanvraag een jaar later of wellicht helemaal niet zijn gedaan).

Er zijn ook minder Wajong‑claimbeoordelingen binnen de geldende termijn afgerond. Hierdoor is ook de tijdigheid voor de eerste betaling van Wajong‑uitkeringen afgenomen. De Wajong‑beoordeling wordt volgens een andere methode gedaan dan bijvoorbeeld de WIA‑beoordeling. Een Wajong‑beoordeling vereist specifieke kennis van de beoordelaars en wordt daarom door een beperkt aantal professionals uitgevoerd. Als gevolg van prioritering is op sommige kantoren een beroep gedaan op deze beperkte groep om capaciteit vrij te maken voor de WIA‑claimbeoordelingen. Anders dan bij een WIA‑aanvraag is er bij de Wajong geen sprake van een voorschot bij een te late beoordeling. Reden hiervoor is dat het afwijzingspercentage bij een Wajong‑aanvraag hoog is en we deze kwetsbare groep cliënten niet met een latere terugvordering willen confronteren. De tijdigheid van de beschikkingen en betalingen voor de Wajong heeft nadrukkelijk onze aandacht.

NOW

Het loket voor de zevende aanvraagperiode voor de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (de NOW 5, voor de maanden november en december 2021) sloot op 31 januari 2022. Het loket voor de achtste aanvraagperiode (de NOW 6, voor de maanden januari tot en met maart 2022) is op 14 februari 2022 geopend en sloot op 13 april.

Tabel NOW-voorschotaanvragen*

• *De cijfers in deze tabel geven de stand per begin juni 2022 weer.

Voor de tweede aanvraagperiode (de NOW 2) konden werkgevers tot en met 31 maart 2022 een definitieve berekening van de NOW‑subsidie aanvragen. Voor de derde tot en met de zesde aanvraagperiode (de NOW 3.1, 3.2, 3.3 en 4) kunnen de komende periode nog dergelijke aanvragen worden ingediend. Voor de zevende en achtste aanvraagperiode (de NOW 5 en de NOW 6) kan dit nog niet.

Tabel NOW-vaststellingen*

• *De cijfers in deze tabel geven de stand per begin juni 2022 weer.